XP x64, Z97 i AHCI, czyli instalacja starego systemu Intelowi na przekór

Jak się okazuje, całkiem słuszne to spostrzeżenie. Kilka tygodni temu postanowiłem nieco unowocześnić moją główną maszynę i w ten sposób w moje ręce trafił procesor i7‑4790K oraz płyta główna MSI Z97S SLI PLUS. Tu pojawił się problem z uruchomieniem wcześniej zainstalowanego na dysku systemu Windows XP x64 Professional, czyli 64‑bitowej mniej popularnej wersji popularnego systemu XP. System uruchamiał się tylko kilka sekund i potem pokazywał słynnego Blue Screena (BSOD), podobna sytuacja miała miejsce podczas ponownej próby zainstalowania systemu. Instalacja dochodziła do momentu wykrycia dysku i...  BSOD.

Okazało się, że winny temu jest chipset Intela z serii Z97. Firma Intel nie wydała oficjalnych sterowników dla tego chipsetu, które wspierałyby systemy XP i XP x64, a które obsługiwałyby dyski w trybie AHCI. Oczywiście instalacja w trybie IDE/Legacy byłaby możliwa, ale wtedy po pierwsze, nastąpiłaby strata na wydajności systemu, po drugie, miałoby to zły wpływ na zamontowany napęd SSD i po trzecie, ponieważ na tej samej maszynie jest jeszcze zainstalowany system Linux, każdorazowe przełączanie się w UEFi pomiędzy trybami obsługi dysków przy wyborze innego systemu do zabootowania byłoby bardzo niewygodne.

Na (niemal) wszystkich forach internetowych, gdzie problem był opisywany, wszyscy obeznani z tematem pisali, że nie da się zainstalowć Windowsa XP/XP x64 w trybie AHCI na płytach głównych Intela z chipsetem Z97 i polecali instalację nowszych systemów. Początkowo zmartwił mnie ten fakt i dałem za wygraną, temat odpuściłem, jednak dwa tygodnie później postanowiłem do sprawy powrócić i to z uporem maniaka. Trafiłem na taki oto wpis:

http://www.win-raid.com/t22f23-Guide-Integration-of-Intels-AHCI-RAID-d...

Cóż się okazało? Niejaki Fernando nie wiedział, że się nie da i dokonał cudu! Użytkownik ten pobrał oficjalne sterowniki do chipsetu Z87 i dopisał do nich identyfikatory urządzeń z chipsetu Z97. Tym samym otrzymał sterowniki działające z systemem XP i wspierające tryb AHCI (linki do pobrania sterowników w komentarzach na dole niniejszego wpisu). Oto na moim nowym sprzęcie ponownie zagościł wysłużony XP x64 Professional.

Co trzeba było zrobić, by cała procedura instalacji przebiegła pomyślnie?

Oto lista kroków:

1. Sprawdzenie, jaki kontroler ICH się posiada. Do tego celu użyłem płyty z Linuksem typu Live CD, a konkretnie dystrybucji System Rescue CD. W moim przypadku było to ICH9.
2. Pobranie sterowników typu "textmode driver" dedykowanych dla ICH10 z wcześniej cytowanej strony. W moim przypadku była to wersja z punktu c) dla systemu 64-bitowego. (linki do pobrania sterowników w komentarzach na dole niniejszego wpisu)
3. Zintegrowanie tych sterowników z płytą instalacyjną Windows XP x64 Professional i utworzenie bootowalnego nośnika- do tego celu na drugim komputerze użyłem programu nLite, a obraz płyty wypaliłem programem Burnaware Free.
4. Przeprowadzenie instalacji z płyty w sposób tradycyjny. W moim przypadku nie było niespodzianek, choć niektórzy użytkownicy wspominali w postach, że podczas instalacji musieli nacisnąć klawisz funkcyjny F6 i ręcznie wybrać odpowiedni sterownik z listy.

Co poszło gładko, a z czym trzeba było powalczyć...

W zasadzie wszystko poszło bez problemów. Sterowniki do mojej sieciówki bezprzewodowej D‑Linka (opartej na chipsecie Atherosa) znalazłem na stronie www.atheros.cz. Sterowniki do karty Gigabyte Nvidia GTX560 OC dostępne są na stronie Nvidii - jednak najnowsze sterowniki, jakie udało mi się zainstalować to wersja oznaczona numerem 327.23, mimo że oficjalnie wydane zostały już nowsze. Firma MSI oficjalnie nie wydała sterowników do płyty Z97S SLI PLUS dla systemu Windows XP, więc trzeba ich było szukać bezpośrednio na stronach producentów poszczególnych podzespołów. Sterowniki do chipsetu Intela łatwo było odszukać w wyszukiwarce Google przy pomocy identyfikatorów urządzenia skopiowanych z menadżera urządzeń. Karta Audigy2, która dzielnie towarzyszy mi od wielu lat, posiada sterowniki dostępne na stronie Creative'a. Jedyny sprzęt, z którym trzeba było się namęczyć, to sterowniki ASMedia do kontrolera dysków i kontrolera USB - dotarcie do nich wiązało się z przebrnięciem przez strony rosyjskojęzyczne

Podaję wersje działających sterowników, na wypadek gdyby ktoś miał podobny sprzęt i chciał iść w moje ślady:

• 6.14.13.2723 - Nvidia GTX560
• 11.2.0.1006 - Intel SATA AHCI Controller
• 2.0.3.1 - Asmedia 106x SATA Controller
• 6.0.1.1377 - Creative SB Audigy2
• 6.9.1.1 - Intel PCH SMBus Controller
• 1.16.4.0 - ASMedia XHCI 1.0 Controller

Czy warto używać starego systemu na nowym sprzęcie? Tę kwestię pozostawiam otwartą. Jeśli nasz sprzęt jest nadal obsługiwany, a nasze ulubione programy nadal działają, to czemu nie :) Przykładowo na XP x64 działa bez problemu najnowsza 64‑bitowa wersja przeglądarki Chromium, podobnie najnowszy Waterfox (instalator marudził wprawdzie, że system ten nie jest obsługiwany, ale wyciągnięcie plików z katalogu tymczasowego i wrzucenie ich do Program Files udowadnia że jednak działa).