Quadra 800/840AV

W zeszłym tygodniu zaprezentowałem Quadrę 900 i Quadrę 950 - stacje robocze Apple zbudowane w oparciu o procesor Motorola 68040. Linia ta pojawiła się w 1992 roku i obejmowała początkowo dwa modele:

• Quadrę 700 - tańszą i skromniejszą wersję Quadra dedykowaną do biur i pracowni
• Quadrę 900 - droższa, wydajniejsza i o większych możliwościach rozbudowy, dedykowana głównie do realizacji dużych projektów.

Sukces tych komputerów sprawił, że już w 1993 roku Apple postanowiło rozszerzyć ofertę linii Quadra. Nie bez znaczenia był również fakt, iż znacząco spadły ceny procesorów 68040 w związku z nadchodzącym, nowym modelem procesora Motoroli 68060, który jednak w komputerach Apple nigdy się nie miał pojawić.

Nie mniej, w momencie projektowania swoich komputerów Apple jeszcze o tym nie wiedziało, przypuszczając że Motorola 68060 będzie godnym następca 68040 rozplanowało linię Quadra z uwzględnieniem własnie procesora 68060. Dlatego też planowano stworzenie trzech linii Quadra:

• Quadra 600 - komputer biurowy z minimalnymi możliwościami rozbudowy ale wydajnością 68040 @25 MHz. Na jej bazie powstał także LC 475.
• Quadra 800 - środkowy model, z możliwością rozbudowy i mocą 68040 @33 MHz.
• Quadra ??? (prawdopodobnie Quadra 1000) - model o dużych możliwościach rozbudowy (tak jak Quadra 900/950) zbudowana w oparciu o procesor Motorola 68060 taktowany 50 MHz, wyposażona w 6 slotów NuBus. Prawdopodobnie miał mieć on obudowę taką sama jak PowerMac 9500.

Od lewej: Quadra 700, Quadra 950, Quadra 800.

Wygląd

Obudowę Quadry 800 zaprojektowano od nowa i przy jej projektowaniu zupełnie już zarzucono stylistykę "Snow White" ograniczając się tylko do wykorzystania koloru materiałów i faktury powierzchni. Przy projektowaniu obudowy Quadry 800 wykorzystano także zewnętrzne elementy metalowe co w przypadku Apple także było nowością, gdyż dotychczas obudowy były w całości plastikowe. Zrezygnowano także z szczelin jakie dotychczas były nieodłącznym elementem stylistyki komputerów Macintosh. Obudowy jednak stały się mniej kanciaste i zyskały wiele krągłości i wypukłości co sprawiało, że wydawały się mniejsze, lżejsze i bardziej przyjemne wizualnie. Oczywiście nie wszystkim użytkownikom nowe obudowy przypadły do gustu i wiele osób twierdzi, że obudowa z Quadry 800 była najbrzydszą obudową typu "Tower" w historii Apple. Ja akurat mam zupełnie odmienne zdanie na ten temat. Może nie była najpiękniejsza w historii, jednak w mojej opinii był jedna z najpiękniejszych.

Obudowa zbudowana była w oparciu o plastikową ramę, która łączyła plastikowy, lekko wypukły panel frontowy oraz panel tylny komputera. Boki oraz część górna obudowy wykonana była z jednego kawałka blachy pomalowanej w kolorze "beżowej bieli". Blacha posiadała fakturę zewnętrzną bardzo zbliżoną do tej na elementach plastikowych. Z daleka wydawało się, że obudowa w całości jest plastikowa.

Nowa obudowa umożliwiała łatwy dostęp do wnętrza komputera ale co nie mniej istotne, bardzo łatwy dostęp do wszelkich napędów. Aby je zmienić, wystarczyło ściągnąć tylko panel frontowy. Napędy umieszczone były na specjalnych sankach. Ich ewentualna wymiana nie wymagała nawet posiadania śrubokręta (jeśli ktoś nie chciał napędu przykręcać do sanek).

Wnętrze

Płyta komputera to nowy projekt Apple. Przy jej projektowaniu uwzględniono nowe, 72 pinowe pamięci SIMM, szybszy kontroler pamięci oraz nowsze i szybsze kontrolery SCSI. Nowy kontroler SCSI był dwukrotnie szybszy niż ten, zastosowany w dotychczasowych modelach i posiadał przepustowość 5 Mb/s.

Dane techniczne:

• CPU: Motorola 68040 taktowana 33 MHz (pełna z FPU i MMU)
• Ram: 8 MB pamięci RAM na płycie oraz 4 sloty na 72 pinowe pamięci SIMM. Maksymalnie do 136 MB RAM.
• Grafika: układ graficzny na płycie głównej miał do swojej dyspozycji 512 KB pamięci graficznej, którą można rozbudować do 1 MB (2 sloty).
• Pamięć masowa: stacja dysków 1.4 MB, dysk SCSI o pojemności 230 MB, na zamówienie 500 MB, opcjonalnie napę CDx2 SCSI typu Caddy. Quadra 800 była pierwszym komputerem który miał możliwość botowania z płyty CD.
• Porty: 3 sloty NuBus (na karty graficzne), 1 slot PDS, 2 porty ADB, 2 porty serial, wyjście/wejście audio, port zewnętrzny SCSI DB-25, karta sieciowa AAUI.

Choć parametry Quadry 800 były bardzo zbliżone do Quadry 950 (takie samo taktowanie procesora i płyty głównej), była ona jednak nieco szybsza od Quadry 950.

W podstawowej wersji, komputer posiadał 512 KB pamięci graficznej, co umożliwiało mu wyświetlanie obrazu o rozdzielczościach:

• 512x384 16 bit
• 640x480, 800x600 i 832x624 obraz 8 bit
• 1024x768 i 1152x870 obraz 4 bit

Po rozbudowaniu pamięci graficznej do 1 MB w rozdzielczościach 640x480, 800x600 i 832x624 można było uzyskać 16 bitowe kolory, natomiast w rozdzielczościach 1024x768 i 1152x870 obraz był 8 bitowy. Komputer nie posiadał standardowo możliwości pracy na dwóch monitorach i aby pracować na więcej niż jeden monitor, należało wyposażyć go w kartę graficzną NuBus.

Komputer trafił do sprzedaży 9 lutego 1993 roku i w zależności od konfiguracji, kosztował od 4680 USD do 5100 USD. Komputer sprzedawano z systemem Mac OS 7.1

Quadra 840AV "Cyclone"

Ponieważ problemy Motoroli z wdrożeniem produkcyjnym procesora 68060 się przeciągały, Apple ciągle utrzymywało w sprzedaży model Quadra 950 jako ten "high-end" choć w rzeczywistości takie miano powinna nosić Quadra 800. Brakowało ciągle następcy 950‑tki, który mógłby być własnie tym topowym modelem lecz w oczekiwaniu na 68060 Apple prowadziło projekt nazwany roboczo "Quadra 1000". W lipcu 1993 roku Apple zdecydowało się na wypuszczenie "tuningowanej" wersji Quadry 800, której nadano nazwę kodową "Cyclone", jednak w stosunku do niej także pojawiała się nazwa Quadra 1000.

Apple zauważyło także, że dotychczas obecne na rynku Quadry świetnie radziły sobie z zadaniami związanymi z obróbka grafiki i DTP, świat jednak gnał do przodu i użytkownicy przejawiali coraz większe zainteresowanie obróbką i przygotowaniem animacji czy obróbką video o czym dobitnie mówiły sukcesy komputerów Amiga na tym polu. Commodore jednak już w tym okresie łapał już "zadyszkę" i był to dobry moment aby "powalczyć" także na tym rynku.

Tak więc nowa Quadra miała za zadanie być nie tylko maszyną wydajną przy pracy nad obrazami statycznymi ale także pierwszym komputerem Apple, umożliwiającym profesjonalną obróbkę audio-video. Zgodnie z tymi założeniami nie wystarczyło tylko "podkręcenie" procesor i płyty głównej, lecz postanowiono przeprojektować płytę główna pod kątem możliwości obróbki AV.

A - sloty RAM, B - kontroler RAM, C - Motorola 68040, D - DSP AT&T 3210, E - układ graficzny, F - kontroler NuBus, G -bufor VRam, H - sloty NuBus, I - złącze cyfrowego video, J - układy Philips do skalowania, kodowania i dekodowania video, K - pamięć VRam, L - kontroler I/O AMD.

Nie wiem ile trwało przygotowanie takiej płyty, nie mniej zespół który ją tworzył był na tyle dumny ze swojego projektu, że zakończenie prac udokumentował filmem.

Pierwszą istotną cechą nowej płyty głównej, była zmiana jej taktowania na 40 MHz oraz użycie procesora Motorola 68040 taktowanego 40 MHz. Zrezygnowano z pamięci RAM umieszczonej na stałe na płycie głównej, dając do dyspozycji użytkownika 4 sloty na 72‑pinową pamięć SIMM. Komputer sprzedawano z 8 MB lub 16 MB pamięci RAM, ale można było ją rozbudować do maksymalnie 128 MB.

Układ graficzny był ten sam co w Quadrze 800, jednak zwiększono ilość pamięci graficznej. Standardowo komputer posiadał 1 MB pamięci graficznej, jednak można było go rozbudować do 2 MB poprzez 4 sloty na pamięć graficzną. Komputer wyposażony w 2 MB pamięci graficznej umożliwiał wyświetlanie obrazu:

• 512x384, 640x400, 640x480, i 800x600 kolor 24-bitowy
• 832x624, 1024x768, i 1152x870 kolor 16-bitowy

To oczywiście zbyt mało aby komputer nazwać stacją roboczą do obróbki audio-video. Dlatego też komputer wyposażono w układ wspierający odtwarzanie i przetwarzanie audio-video - AT&T 3210 taktowany 66.6 MHz.

Apple w okresie komputerów budowanych w oparciu o procesory Motorola 68040 posiadał kilka innych modeli AV, ukierunkowanych głównie na obróbkę i przetwarzanie multimediów. Jednak to właśnie Quadra 840AV miała największe możliwości w tym zakresie, co wynikało choćby z faktu, iż jej procesor DSP AT&T 3210 był najszybciej taktowany. Pozostałe modele musiały się zadowolić taktowaniem 40 MHz.

Komputer fabrycznie posiadał możliwość przechwytywania analogowego audio-video.

Quadra 840AV choć nie była liniowym następcą Quadr 950 okazała się jednak godnym jej następcą. Komputer nie tylko był szybszy, ale oferował nowe możliwości których oczekiwał rynek, w dodatku był tańszy niż poprzednicy (wersja podstawowa 4100 USD).

Był to pierwszy w historii Apple komputer, umożliwiający obróbkę i przetwarzanie dźwięku z jakością odpowiadającą płycie CD.

Apple Workgroup Serwer 80

W oparaciu o Quadrę 80 Apple sprzedawało jej wersję serwerową. Była to Quadra 800 z innym wyposażeniem i inną wersją dołączonego oprogramowania, gdyż zamiast tradycyjnego Mac OS, instalowano na niej AU/X - wersja Unixa z interfejsem Mac OS jaką Apple rozwijało w tamtym okresie. Serwer sprzedawano z dyskiem o pojemności 230 lub 500 MB, lub z na zamówienie z kilkoma dyskami (komputer umożliwiał zainstalowanie 2 dysków SCSI wewnątrz). Dzięki szybszemu kontrolerowi SCSI był to w tamtym okresie najszybszy serwer Apple.