Najważniejsze gadżety elektroniczne lat 90. od A do Z

Lata dziewięćdziesiąte tak naprawdę to pierwsza dekada gdzie dzieci i młodzież miały dostęp do gadżetów elektronicznych. Były one w tym czasie bardzo ważne nie tylko pod względem poznania nowych technologii, ale też akceptacji przez rówieśników. Ten, kto żył w tamtych czasach, wie o tym najlepiej, jak duże znaczenie dla pozytywnego odbioru klasowego miało posiadanie elektronika, konsolki lub walkmana. Zresztą urządzeń elektronicznych, które cieszyły się uznaniem w tamtej dekadzie, było dużo więcej. W związku z tym postanowiłem sporządzić alfabet najważniejszych elektrogadżetów lat 90., który pokrótce pozwoli Wam je sobie powspominać.

A jak AIBO — był jednym z pierwszych produktów sztucznej inteligencji stworzonych dla zwykłych konsumentów. Aibo został wyprodukowany przez firmę Sony, a zaprojektował go artysta Hajime Sorayama. Japoński robo-pies reagował na ludzkie działania i polecenia głosowe, według których mógł szczekać, siedzieć, grać albo machać ogonem. Można go też było podłączyć do specjalnego programu Aibo Treats — co powodowało, że przekształcał się w instrument muzyczny. Przez wielu właścicieli Aibo był odbierany jak prawdziwy pies i bardzo się z nim zżywali. Nie powinno więc dziwić, że jego dwa pierwsze modele z roku 1999 - ERS‑110 (srebny) i ERS‑111 (szary lub czarny), kosztowały po kilka tysięcy złotych.

B Jak BRICK GAME — około 1992 roku na polski rynek weszła bardziej wypasiona wersja gierek/konsolek elektronicznych — powszechnie znana jako Brick Game. Grę tą cechował niezmienny podłużny kształt (z charakterystycznym wybrzuszeniem pod ekranem), ciekłokrystaliczny ekran i bardzo wytrzymałe (jak na klasę sprzętu) przyciski. Układało się na niej różnego rodzaju figury geometryczne. Specyfika gry polegała zaś na tym, że im wyższy poziom gry, tym tempo przesuwania figur było szybsze. Wszystko proste jak budowa cepa, ale gra sama w sobie było bardzo wciągająca. No a dla każdego zaprawionego gracza najważniejsze było to, żeby każdorazowo ugrać maksymalną liczbę 99999 punktów.

C jak CASIO CA‑53W — już na początku lat dziewięćdziesiątych dosłownie każdy mógł mieć „za drobne” podróbkę zegarka elektronicznego. I tak naprawdę pierwszą poważną firmową sprzedającą zegarki elektroniczne w naszym kraju było Casio. A najlepszym modelem tej firmy w owym czasie był Casio CA‑53W. Ten zegarek miał dosłownie wszystko, o czym mógł marzyć wczesnokapitalistyczny nastolatek. Miał elegancki wygląd, stoper, budzik, kalkulator, a także był wodoodporny i pancernie wytrzymały. Zresztą samemu mam ten zegarek już 26 lat... i dalej jest sprawny. Z perspektywy czasu trzeba więc uznać Casio CA‑53W najlepszym „elektronikiem”, jaki można było kupić w Polsce w pierwszej połowie lat 90.

D jak DISCMAN — niewielki, przenośny odtwarzacz CD, wyposażony w słuchawki szczyt swej popularności miał w drugiej połowie lat 90. Nazwa discman nieodłącznie kojarzy się z firmą Sony, która tak jak w przypadku walkmana uczyniła, jako nazwy dla ogółu tego typu urządzeń. Minusem discmana były baterie, które pozwalały na bardzo krótkie granie. Koszt słuchania na discmanie muzyki zatem był bardzo duży. W tych czasach jednak nikt na to nie zważał i posiadanie tego urządzenia dla fanów muzyki, było czymś oczywistym.

E jak ELEKTRONICZNY BRELOCZEK "ECHO KEY"— będący jednym pierwszy z gadżetów elektronicznych wolnej Polski. Jak łatwo wywnioskować z poniższego filmiku było to niewielkie urządzenie elektroniczne ułatwiające odnajdywanie kluczy. Breloczek ten reagował na gwizd sygnałem dźwiękowym. Zatem jeżeli nie mogliśmy odnaleźć kluczy, wystarczyło zagwizdać, a ECHO KEY natychmiast sygnalizował swoją lokalizację, popiskując przy tym ochoczo. Gadżet ten miał jeden duży minus, często odzywał się „bez pytania” zwłaszcza w nocy — czym niejednokrotnie uprzykrzał życie swoim użytkownikom. Pomimo tego ECHO KEY, chociaż wyprodukowany jeszcze w czasach PRL (rok 1987), był bardzo popularny w latach 90., stanowiąc wymarzony prezent dla milionów dzieci urodzonych na przełomie lat 70/80.

F jak FURBY — zważywszy na swoją interaktywność, był sporym postępem, jeżeli chodzi o elektroniczne zabawki, stanowiąc świetne połączenie elektroniki z zabawą. Zabawka weszła na rynek w 1998 roku i zrobiła furorę wokół wczesnej młodzieży, sprzedając się na całym świecie w milionach egzemplarzy. Tak jak w przypadku Aibo wygląd Furby'ego powstał w pracowni artystycznej i został zaprojektowany przez Dave’a Hamptona i Caleba Chunga. Furby z wyglądu przypominają gremliny, sowy albo chomiki. „Zwierzątka” te potrafią mówić w liczącym ok. 200 słów języku „furbijskim”, a także są w stanie nauczyć się kilku słów po angielsku albo po polsku. Furby reagują na różne dźwięki, a także są bardzo „uczuciowe” i reagują na dotyk, głaskanie, a także obecność innych furbych. W tym roku mija 20 rocznica, od kiedy Furby jest w sprzedaży, można więc stwierdzić, że zabawka ta łączy już pokolenia.

G jak GIERKI ELEKTRONICZNE — zaczęły się zewsząd pojawiać niczym grzyby po deszczu w 1990 roku. Można je było kupić na bazarach, straganach lub gdzieś „na chodniku”. Sprzedawały je najczęściej nastolatki, które chciały dorobić na kieszonkowe u jakieś prywaciarza. „Gierki” były klonami popularnego wtedy Nintendo i występowały wszelakich jego wariacjach. Miały one bardzo dużo wersji, można było na nich zagrać: w statki, siatkówkę, hokej, wyścigi, tenis itp. Jak to w grach bywa, grało się na nich na czas i każdy dążył do tego, żeby jak najszybciej „rozbić” grę — co stanowiło całkowite absolutum opanowania jej tajników.

H jak HANDHELDY — które trafiły na polski rynek na początku lat 90. Handheldy były „podróbką” znanej konsoli Game Boy a ich wielką zaletą w stosunku do pierwowzoru była atrakcyjna cena. To czyniło handheldy takim Game Boyem dla mas. Nie dziwne więc, że w pierwszej połowie lat 90 tę konsolkę miał chyba prawie każdy. Oczywiście reklamowane „9999 gier” było podstępnym chwytem reklamowym i w zamian 9999 gier dostawało się setki odmian Tetrisa. No i naprawdę miało się sporego farta, jak na takiej konsolce udało dorwać się gry Arkanoid, albo wyścigi Snake. Chociaż i tak o wiele bardziej ograniczonej formie, ale lepszy rydz niż nic. Konsolki te zwane również „przenośniakami” zjadały hurtowe ilości wolnego czasu, stając się dla wielu „przyczynkiem” do pierwszego uzależnienia od cyberprzestrzeni. Warto odnotować, że od kilku lat nastąpił renesans hanheldów, które za kilka złotych można kupić w sklepach internetowych.

I jak IOMEGA ZIP DRIVE — ta 3,5‑calowa dyskietka o pojemności 1,44 MB, była w tamtych czasach taką tańszą alternatywą dla straszliwe drogiego ZIP Drive firmy Iomega. I chociaż nie można było wiele na niej zapisać, w drugiej połowie lat 90. była najpopularniejszym nośnikiem do tworzenia kopii zapasowej danych i archiwizacji plików.

J jak JAZ DRIVE — był to przydatny nośnik danych wprowadzony na rynek w 1995 roku przez firmę Iomega. Jaz Driver opierał swoje działanie na miniaturowych, wymiennych dyskach twardych, które wkładało się – niczym dyskietkę – do połączonej z komputerem stacji dokującej. Dodatkowo nośnik ten oferował niezły czas dostępu i pojemność 1 GB, którą w kolejnych latach zwiększono do 2 GB. Jednak, pomimo tego, że na początku Jaz Drive cieszył się całkiem sporą popularnością, spadające ceny dysków CD‑R i nagrywarek sprawiły, że szybko jednak stracił swoją pozycję na rynku i w tej chwili pamiętają go tylko nieliczni.

K jak KRÓTKOFALÓWKA WALKIE-TAKIE — która była hitem polskich bazarów pierwszych połowy lat 90. Walkie-Takie dawało masę niepowtarzalnych wrażeń tj. choćby jak tropienie przeciwnika, stały kontakt z bazą, no i oczywiście porozumiewanie się na odległość. Naprawdę frajda na maksa a emocje, jakie towarzyszyły tej zabawie, zwłaszcza gdy udało się porozmawiać pośród szumów i ogólnego hałasu, były niezapomniane. I choć zasięg ówczesnych krótkofalówek pozostawiał wiele do życzenia, to i tak był to jeden z najfajniejszych gadżetów tamtejszych czasów.

M jak MICROSOFT NATURAL KEYBORD i MOTOROLA EASY CALL — klawiatura o nazwie Microsoft Natural Keyboard zaraz po swym debiucie w 1994 roku okazała się całkiem sporym sukcesem. Pomimo że nie była pierwszą ergonomiczną klawiaturą na rynku, to dzięki dopracowanemu projektowi, jakości i atrakcyjnej cenie, sprzedawała się znakomicie. A o tym, że klawiatura ta jest przełomowym produktem, najlepiej świadczy fakt, że jej kolejne wersje są oferowane przez Microsoft do dzisiaj.

Przed pojawieniem się wszechobecnych telefonów komórkowych swoje pięć minut miało urządzenie o nazwie pager, które służyło do komunikowania się przy pomocy krótkich wiadomości, wyświetlanych na niewielkim ekranie. Najbardziej popularnym producentem tego gadżetu była Motorola a jednym z najlepszych modeli pagera wyprodukowana przez tę firmę był Easy Call. Pomimo tego, że pod koniec lat 90‑tych posiadanie pagera to był niezły szpan. Tak naprawdę w Polsce pagery nigdy nie zdobyły większej popularności, ponieważ jednokierunkowe powiadomienia były bez szans w starciu ze SMS‑ami.

N jak NOKIA 5110 — lata dziewięćdziesiąte wiążą się też z pojawieniem pierwszych telefonów komórkowych. A jedną z bardziej reprezentatywnych komórek tamtego okresu jest — Nokia 5110. Model ten pojawił się na rynku w 1996 roku i szturmem zyskał sporą popularność, będąc dla wielu pierwszą komórką w życiu. Telefon miał baterię trzymającą tydzień, grę w węża i nowatorskie rozwiązanie menu, czyli przycisk Navi, który robił to, co akurat było wyświetlone na ekranie powyżej, a nie miał przypisanej stałej funkcji. Poza tym co w latach 90. było bardzo istotne, dobrze łapał zasięg i był solidnie zbudowany.

O jak ODTWARZACZ WIDEO i ORGANIZER ELEKTRONICZNY — niewątpliwe w latach 90. wielką popularnością cieszyły się kasety VHS, które za nie duże pieniądze można było wypożyczyć we wszechobecnych wypożyczalniach wideo. No ale żeby je odtworzyć, trzeba było mieć odpowiedni ku temu sprzęt. Służyły do tego odtwarzacze wideo zwane też magnetowidami, które kupowało się przeważnie używane w komisach RTV, gdyż tam były kilkakrotnie tańsze niż nowe w sklepach. Najbardziej znanymi markami magnetowidów były Sony, Panasonic i Grundig.

Popularnym gadżetem elektronicznym na „O” był też organizer elektroniczny. Sprzęt ten był wykorzystywany głównie przez biznesmenów, dla których jak sama nazwa wskazuje, był organizerem planu zajęć oraz pomagał w pracy. Urządzenie to posiadało kalkulator, książkę telefoniczną, konwersję walut, funkcję kopiowania, kalendarz, zegar, budzik i terminarz. Dodatkowo lepsze modele oferowały też listę e‑maili i adresów stron WWW. Pomimo szeregu funkcji organizer elektroniczny z powodu zaporowej ceny, nie zrobił kariery w Polsce, zostając wyparty na początku XXI wieku przez bardziej przystępne cenowo palmtopy.

P jak PEGASUS i POLAROID — jak wiadomo najważniejszą w historii polską konsolą gier video jest Pegasus, będący dla wielu dzisiejszych 30‑40 latków obiektem prawdziwego kultu. Nie powinno więc dziwić, że w latach 90, konsola ta była na wyposażeniu niemal każdego domu. Pegasus kojarzy się też z kartridżami, na których był cała masa niezapomnianych gier. Takich choćby jak: Mario, Contra, Tanki, Goal, Baseball, Batman, Turtles, Papay, Pinball, Circus. Zresztą tych gier można byłoby wymieniać bez końca i zagrywały się na nich nie tylko dzieci i młodzież, ale tak samo dorośli. I chociaż Pegasus tak naprawdę nie jest oryginalną konsolą, a jedynie klonem japońskiego Famicoma. Konsole Pegasusa z lat 90. i teraz są bardzo cenione, będąc dla wielu świetną lokatą inwestycją, ponieważ z każdym rokiem są coraz więcej warte.

Z literą „P” niewątpliwie kojarzy się też inny topowy gadżet lat 90. Chodzi tutaj o aparat fotograficzny Polaroid, którym robiło się zdjęcia, które same się wywoływały. Wystarczyło dosłownie odczekać kilka chwil, by fotografia mogła się wysuszyć i po kilku minutach zdjęcie było gotowe. Naprawdę była to wtedy frajda na maksa. Jednak użytkowanie tego aparatu samowywołującego miało jedną poważną wadę. Chodzi o ceny wkładów, które były absurdalnie drogie. Inna sprawa, że jeżeli chodzi o fotografię, w tamtych czasach wszystko było droższe niż teraz. I dla większości użytkowników od wydanych pieniędzy — zdecydowanie ważniejsza była możliwość obcowania z magią Polaroida. Zresztą i teraz takich maniaków Polaroidów w Polsce nie brakuje.

R jak RUSKIE GIERKI — chociaż i w czasach PRL‑u w naszym kraju były bardzo popularne. To i w latach 90. posiadanie takiej przenośnej konsoli, produkowanej w radzieckim koncernie Elektronika, napawało wielką dumą. Trzeba jednak uściślić, że na bazie „zapożyczonych” od Nintendo „jajeczek” powstało dużo różnych gier. Do najbardziej znanych należą m.in. kosmiczna bitwa, strzelanie do ptactwa, odkrywcy przestworzy, nocni złodzieje, kot wędkarz, slalom samochodowy, hokej, atak asteroid, zabawna arytmetyka i wiele innych. Tak w ogóle ruskie gierki przechodzą w ostatnich latach renesans popularności i cena dobrze zachowanego egzemplarza na licytacjach internetowych dochodzi nawet do kilkuset złotych.

S jak SONY MZ1 — to najbardziej znany z modeli minidisców wyprodukowanych przez firmę Sony. MiniDisc jako nośnik dla wielu to najbardziej niedoceniona technologia lat 90. Pierwszy MiniDisc trafił do sprzedaży ok. 1992 roku. Format ten do tej pory cieszący się sporą popularnością w Japonii w skali globalnej przegrał z płytami CD, jak i formatem MP3. Zaważyła na tym głównie cena tego nośnika, która była dziesięciokrotnie wyższa od płyty kompaktowej. W sumie szkoda, że cena była aż tak wygórowana, bo w latach 90. nośnik ten był dużo wytrzymalszy oraz mógł pomieścić trzykrotnie więcej danych od popularnych cedeków.

T jak TAMAGOTCHI — druga połowa lat 90 była okresem wielkiej popularności tego elektronicznego zwierzątka. Stworzył je Aki Maita, a jego pierwsza wersja ukazała się w 1996 roku i została wydana w postaci gry elektronicznej przez japońską firmę Bandai. Gra ta wymagająca od użytkownika opieki nad wirtualnym zwierzakiem, które jeśli czegoś potrzebuje, sygnalizuje to dźwiękiem lub podświetloną ikonką. Z miejsca stała się obiektem kultu milionów dzieci na całym świecie, ucząc ich troski i odpowiedzialności za czyjeś istnienie. I choć Tamagotchi nadal są dostępne, zostały jednak wyparte przez nowocześniejsze urządzenia i aplikacje. Nie bacząc na to, trzeba jedno przyznać, że Tamagotchi jest jedną z najbardziej pozytywnych zabawek elektronicznych, jakie kiedykolwiek powstały.

W jak WALKMAN — w dobie kaset magnetofonowych walkman był najbardziej pożądanym elektrogadżetem. Niewątpliwe najbardziej renomowanym był Sony, chociaż i jemu zdarzało się wciągnąć taśmę. To jednak było wliczone w koszta użytkowania. A najważniejsza w tym wszystkim była i tak muzyka. Walkman dawał możliwość jej słuchania incognito. To zaś dawało sardoniczną przyjemność słuchania ekstremalnego metalu lub prowokacyjnych tekstów rapowych tylko dla siebie i to niezależnie w domu, środkach komunikacji publicznej albo na łonie natury. Minusem walkmana były duże koszty eksploatacji, no i jakość dźwięku, której daleko było do audiofilskiej perfekcji.

Z jak ZEGAREK Z MELODYJKAMI — to kolejny kultowy gadżet z pierwszej połowy lat 90. Model ten wygrywał 16 różnych melodyjek i miał wiele oznaczeń m.in. ABA, JASA, USA, ale tak naprawdę zasłynął pod jedną nazwą Montana. „Firmy”, która wprowadziła na rynek bardziej „wypasioną” wersję zegarka z melodyjkami, który miał wbudowany maleńki kalkulator, będący nieocenioną „pomocą naukową” na klasówkach matematycznych. Oprócz melodyjek i kalkulatora ten kultowy już zegarek posiadał również funkcję stopera, wyświetlał datę oraz miał podświetlany ekran. Nic zatem dziwnego, że był obowiązkowym gadżetem każdego spragnionego elektronicznych nowinek nastolatka.

I tak przeszliśmy całą listę najpopularniejszych elektronicznych gadżetów lat 90. Mam nadzieję, że przedstawiłem w tej liście wszystkie najważniejsze elektogadżety z tamtej dekady. Tak przy okazji interesują mnie Wasze spostrzeżenia związane z zawartymi na tej liście urządzeniami. Przykładowo które oceniacie najlepiej, a jakie uważacie za „niewypały”. Podsumowując, zapraszam wszystkich zainteresowanych do komentowania.