Plasma 5.2 — „community design” w akcji

Po kilku miesiącach wytężonej pracy, 27 stycznia 2015 roku, deweloperzy KDE ogłosili wydanie Plasma 5.2. Jest to dobry moment, aby podsumować dokonania KDE Visual Design Group, grupy projektantów, którzy w znaczący sposób odmienili wizualne oblicze KDE. Stworzenie jednolitego, a także spójnego interfejsu to nie lada wyzwanie, zwłaszcza w świecie otwartego oprogramowania. Ciągły deficyt odpowiednich zasobów to codzienność, o czym może świadczyć choćby przykład elementary OS. Tutaj w komfortowej sytuacji znajduje się GNOME, które dzięki wsparciu Red Hata posiada zespół opłacanych projektantów oraz deweloperów, a tzw. design-driven development to standard. Innym, kto wie, czy nawet nie większym wyzwaniem, jest niechęć użytkowników do zmian. Właśnie z tego powodu powstał choćby Cinnamon czy Mate, a nautilus doczekał się kilku klonów.

Community design

W przypadku KDE 4.x, którego sloganem było stworzenie inteligentnego pulpit z bogatą funkcjonalnością:

sytuacja była dużo bardziej skomplikowana. Z jednej strony wizja projektantów, a z drugiej potrzeby użytkowników. Rozwiązaniem okazała się pełna otwartość oraz swoboda partycypacji. W tym celu na forum KDE został otwarty cały dział, gdzie dyskutuje się nad szkicami oraz projektami. Na oficjalnym blogu mniej więcej co tydzień pojawiały się wpisy z aktualnych prac (aktualnie częściej spotykaną formą są indywidualne wpisy blogowe na planet KDE).

Breeze — od szkicu do gotowego produktu

Jednym z pierwszych zadań VDG było stworzenie nowego motywu Plasmy, samo zadanie okazało się dosyć proste i w krótkim czasie szkice zmieniły się w gotowy styl.

Tak pierwotnie wyglądał "prototyp" a tak wygląda ostateczny rezultat.

Ikony

W przypadku ikon, pierwsze propozycje wyglądały następująco:

Zdecydowano się na klasyczne czworoboki ze względu na łatwość wykonania, a także ograniczenia czasowe (Plasma 5.0 została wydana w lipcu 2014).

.

Po dosyć żywiołowej dyskusji wśród społeczności, pomysł został zrewidowany, uznano bowiem, że nie warto bawić się w półśrodki, a cały zestaw należy wykonać porządnie, nawet kosztem czasu. Wynik końcowy trzeba przyznać jest bardzo udany:

Tutaj dla porównania ikony u konkurencji ;)

Styl okien/programów

Styl okien to doskonały przykład jak wspólnymi siłami można stworzyć coś wyjątkowego w krótkim czasie. Wszystko zaczęło się od tematu na forum KDE VDG, w którym jeden z projektantów przedstawił wstępny projekt. Cały przebieg dyskusji doskonale obrazuje to zdjęcie:

Dość rzec, że cały wątek na forum liczy sobie dwanaście stron. Dodam tylko, że sam styl posiada wersję dla Qt 4 i Qt 5.

Dekoracja okna

Podobnie jak styl okien (widget style), tak i dekoracja okna, swój początek miała na forum VDG, z tym, że wątek rozpoczął jeden z użytkowników. Temat został dosłownie zasypany lawiną propozycji. Pozwolę sobie jedynie przedstawić jak to wygląda w Plasma 5.2.

Stworzenie finalnej dekoracji zajęło sporo czasu ze względu na konieczność zmian w API KWin (KDecoration2).

Zasobnik systemowy

Oprócz projektantów w skład VDG wchodzą również osoby, które zajmują się zawodowo tzw. użytecznością interfejsu. Właśnie takim badaniom został poddany aplet sieci, gdzie użytkownicy brali udział w szeregu ankiet, których wizualny rezultat można zobaczyć powyżej. Kolejnym przykładem działań VDG był schowek systemowy (klipper). Jak zwykle, wszystko zaczęło się na forum, gdzie jeden z użytkowników przedstawił swój pomysł, który został po pewnym czasie zrealizowany.

Warto również zerknąć pod ten link, aby uzmysłowić sobie, jak wielkie postępy poczyniono na przestrzeni ostatniego roku.

Ustawienia systemowe

Innym bardzo istotnym obszarem nad, którym debatowali projektanci oraz osoby od użyteczności interfejsu (Heiko Tietze, Thomas Pfeiffer, Björn Balazs) były ustawienia systemowe. Pierwszym etapem było uporządkowanie wszystkich kategorii dostępnych w programie, wykorzystując do tego metodę zwaną (card sorting ). W teście wzięło udział 331 osób, a wyniki wraz z ich analizą zostały opublikowane tutaj. W ten sposób powstały 2 wątki, gdzie można było dyskutować nad "rodzajową organizacją ustawień" (Generic Organization of System Setti..., a także jak miał wyglądać wizualny podział na poszczególne moduły (Top‑level System Settings Interface ).

"Alternatives" i "Undo"

Alternatives czy też alternatywy, jak kto woli, to nowa funkcja pulpitu plasmy pozwalająca na łatwe przełączanie się pomiędzy dostępnymi apletemi. Tym razem pomysłodawcą był jeden z deweloperów, który swój koncept umieścił, a jakże na forum ;) Wszystko pięknie, tylko co jeśli usuniemy jakiś istotny aplet np. panel, dla starych wyjadaczy to nie problem, ppm na pulpicie i klik dodaj panel. Dla pozostałych deweloperzy przygotowali Undo (cofnij). Zasada jest prosta, kiedy coś usuniemy wyświetla nam się stosowny "dymek" który, nawet jeśli przegapimy, to odpowiednia informacja pojawi się również w centrum powiadomień.

Niesforne GNOME

Niestety nie wszystko da się łatwo zrealizować, a idea spójnego i jednolitego pulpitu w Linuksie to powiedzmy sobie szczerze, póki co marzenie ściętej głowy, o czym jakiś czas temu pisałem. Deweloperzy KDE zawsze starali się zapewnić jednolity wygląd aplikacji GTK i Qt tworząc odpowiednie porty oxygena. Niestety wszystko wskazuje na to, że wraz z wersją GTK 3.16, oxygen-gtk3 przestanie działać — definitywnie. Jest to spowodowane zmianami w GtkThemingEngine, a raczej jego zastąpieniem przez style CSS. Hugo Pereira Da Costa (twórca oxygena i breeze), poruszył tę kwestię na bugzilli GNOME już sierpniu. Niestety decyzja deweloperów była jednoznaczna, ponadto jeden z programistów w swojej arogancji posunął się nawet do stwierdzenia, że cieszy się, iż oxygen-gtk przestanie działać :

Samo stwierdzenie jest nieco dziwne tym, bardziej, że sam styl używa jedynie publicznie dostępnego API.

Nie powinien zatem nikogo dziwić brak motywu okien breeze w wersji dla GTK. Jeśli takowy powstanie, to dopiero po wydaniu GTK3.16, ale już wersji CSS.

Kilka uwag

Zwykle nie lubię określeń w stylu, że coś jest najładniejsze i tym podobnych. Tym bardziej, że jest to kwestia indywidualnych preferencji. Nie mniej z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że Plasma 5.2 jest jednym z najładniejszych linuksowych pulpitów. Nie znalazłem jeszcze projektu, który byłby tak otwarty na wszelkie "konstruktywne " propozycje zmian, czego dowody, mam nadzieję, pokazałem w tym wpisie. A i jeszcze krótkie video jakie nakręciłem na sprzęcie Pentium Dual-Core E5400 2.70GHz z Geforce GT 640.

Wszystkim którzy chcą spróbować Plasma 5.2 odradzam póki co aktualizację z KDE 4.x. Najlepiej pobrać jakieś iso i odpalić z pendriva. Podałbym linki, ale uważam, że jeśli ktoś nie potrafi takowych znaleźć, to nie powinien brać się za testowanie ;p

Link do oficjalnego ogłoszenia

https://www.kde.org/announcements/plasma-5.2.0.php