Jak zastrzec PESEL? Poradnik krok po kroku

Usługa zastrzegania numeru PESEL to nowy mechanizm bezpieczeństwa, który pozwala każdemu obywatelowi zablokować część operacji, do wykonania których co do zasady weryfikuje się PESEL. Można to zrealizować zarówno w urzędzie gminy, jak i przez internet. Pokazujemy, jak to zrobić.

Aby zastrzec PESEL, konieczne jest zalogowanie się do serwisu mobywatel.gov.pl. Od grudnia 2023 roku zastrzeganie numeru PESEL będzie działać także w aplikacji mObywatel, ale do tego czasu konieczne jest odwiedzenie urzędu lub skorzystanie z przeglądarki.

W celu zalogowania się do serwisu mobywatel.gov.pl, trzeba uwierzytelnić swoją tożsamość. Można to zrobić na kilka sposobów, w tym z wykorzystaniem profilu zaufanego, aplikacji mObywatel, bądź uwierzytelnić tożsamość e-Dowodem lub poprzez bankowość elektroniczną. Tak samo działa na przykład logowanie do PUE ZUS.

Po zalogowaniu do serwisu, opcja zastrzeżenia numeru PESEL może być proponowana już na stronie głównej. Wystarczy wówczas kliknąć przycisk "Sprawdź", aby przejść do procedury zastrzeżenia PESEL-u. Alternatywnie właściwą opcję można znaleźć poruszając się po menu głównym z lewej strony ekranu.

Aby zastrzec PESEL "standardową" drogą, trzeba więc wybrać kategorię Twoje dane, a następnie Rejestr PESEL. Na ekranie zostaną wyświetlone szczegóły, w tym opcja zastrzegania. Trzeba pamiętać, że firmy i instytucje finansowe będą miały obowiązek sprawdzenia statusu numeru PESEL dopiero od czerwca 2024 roku. Do tego czasu zastrzeganie PESEL-u jest więc działaniem "na zapas".

Po wybraniu przycisku Zastrzeż PESEL na ekranie wyświetli się dodatkowe wyskakujące okienko. To dodatkowe potwierdzenie - na tym etapie jeszcze ten proces anulować. Chcąc zastrzec numer PESEL, raz jeszcze wybieramy "Zastrzeż PESEL".

Warto zwrócić uwagę, że ten etap nie wymaga już jakiegokolwiek dodatkowego potwierdzenia ze strony użytkownika. Nie należy więc spodziewać się na przykład SMS-a z kodem autoryzującego operację. Od tego momentu PESEL jest zastrzeżony, ale użytkownik może w każdej chwili cofnąć zastrzeżenie. Przeglądając dodatkowe opcje, można także sprawdzić historię operacji lub odczytać z tabeli, jakie podmioty wysyłały zapytania o PESEL.