2 typy konfiguracji PC na potrzeby odtwarzania muzyki w domu i ciekawe wyzwanie od TVP

Poszukiwania najlepszej możliwej konfiguracji PC na potrzeby odtwarzania muzyki rozdzieliłem od samego początku na dwa kierunki. Pierwszy to domowy serwer, co jest proste dla osób czerpiących wiedzę nie tylko z opisów - a zainwestowanie w tradycyjny sprzęt audio nie jest lub nie było dla nich dużym wyzwaniem. Z drugim kierunkiem sprawa jest znacznie trudniejsza, chociaż dotyczy trendu, który stał się najbardziej popularny, bo jak podano - z tej lub innej usługi streamingowej korzystało pod koniec 2019 roku 358 milionów osób.

Na początek nie zaszkodzi zastanowić się nad tym, co w temacie tego trendu ma podane na wstępie Wikipedia: Media strumieniowe – technika dostarczania informacji multimedialnej od dostawcy transmisji strumieniowej do użytkownika w sposób nieprzerywany. Takim dostawcą jest dla nas także domowy serwer z cyfrowymi nagraniami muzyki, ale o nieprzerwaności strumienia sami tu już decydujemy. Podobnie jest również w przypadku serwisów Spotify, czy Tidal, chociaż Komputer Świat podał je, jako przykładowe dla tych 358 milionów użytkowników. Wybieramy sobie także z YouTube, chociaż tam są już mechanizmy, które chcą nas wyręczać. Pojawiła się do tego informacja, że Spotify ma swoje ambicje, by stać się radiem. Taka koncepcja jest już inną kategorią - to recepta dla nowej formy oprawy przerywników z reklamą.

W kategorii "nieprzerywanych" powinny zaliczać się transmisje telewizyjne i radiowe, a także z koncertów na żywo, chociaż te mają już ograniczenie czasowe. Z myślą o nich konfiguruję Brodcasted Music PC Reciver, a praktyczną wiedzę do tego czerpię na różne sposoby. Referencją są rozwiązania dla domowego serwera muzyki, które modyfikuję stosownie do potrzeb danego typu transmisji, co trudno robić, gdy brak dostatecznie mocnego bodźca. Wprawdzie pandemia spowodowała, że różnego typu transmisje na żywo stały się bardziej popularne, ale ich jakość jeszcze dość rzadko zachęca do szukania optymalnej konfiguracji sprzętu do ich odtwarzania. Programy telewizyjne i radiowe mają lepszy poziom jakości technicznej, lecz sprzęt dla odbioru z PC tych transmisji staje się już lekko archaiczny, a na dodatek dostawcy są wyjątkowo ukierunkowani na masówkę.

Niemniej wiosną 2020 poruszyłem wielokrotnie we wpisach ten temat. Mogłem także zrobić nieco ciekawych testów z transmisjami udostępnionymi przez operę nowojorską, które wprawdzie nie były na żywo, ale to są przecież strumienie, które na tej zasadzie oferowano widzom w Multikinach. Teraz nową inspiracją stała się informacja, że kanał TVP Kultura testuje transmisje z Dolby AC-4, co jest wyjątkową okazją na skalę europejską. Chyba tylko w USA można mieć lepszą szansę, gdzie jak powiedział Jeff Riedmiller - Vice President, Sound Group - Office of the CTO at Dolby Laboratories:

Niestety w Sopocie sygnał z eteru jest zbyt kapryśny, by porządnie zrobić testy odsłuchowe programu dostępnego na MUX-8, gdzie transmitowana jest TVP Kultura i być może z AC‑4. Musiałem zdać się na pakiet usług Orange i telewizor Samsung, o których wspomniałem w lipcowym wpisie. Nie miałem z nimi żadnego problemu, by odtworzyć transmisje nadawane przez TVP w kanale Kultura, ale najprawdopodobniej jest to odbiór DVB-C, a nie DVB-T2, który obsługuje Dolby AC‑4. Niemniej w stosunku do innych kanałów telewizyjnych dźwięk z transmisji nadawanej z myślą o testach z Dolby AC‑4 jest dużo przyjemniejszy dla ucha. To najprawdopodobniej jest w pierwszej kolejności zasługą dbałości po stronie nadawcy, by optymalnie korzystać z nowych możliwości. Korzystając z głośniczków telewizora trudno jednak cokolwiek precyzyjnie określić.

W menu ustawień telewizora jest także opcja Dolby Atmos, ale nie mogłem sprawdzić jej, bo przy podłączeniu przez High Definition Multimedia Interface do dekodera Orange ta funkcja nie jest aktywna. Może to być spowodowane przez jakąś niezgodność w standardzie podłączenia, a wyszukanie stosownej aktualizacji nie jest tak proste, jak w przypadku z PC. Pozostaje więc jedynie gdybanie. Nie można wykluczyć, że dekoder w pakiecie reklamowanym dla odbioru telewizji 4k nie obsługuje pewnych funkcji, więc telewizor ich "nie pokazuje".

Telewizor ma optyczne wyjście audio i teoretycznie można nieco więcej przetestować po podłączeniu lepszej klasy urządzenia, które popularnie nazwane jest DAC. Pytanie jest tylko, czy jest sens, jeżeli w telewizorze odbierane jest tylko DVB‑C bez Dolby AC‑4, a ponieważ praktyczne ustalenie tego nie jest łatwe z urządzeniami z oferty RTV, więc testowanie może być mało precyzyjne. Lepszym rozwiązaniem może być zainstalowanie zaawansowanego sytemu z anteną, by odbierać mocny sygnał transmisji DVB‑T2 z MUX‑8. Pojawia się tu jednak pytanie, czy warto jest tracić na to czas, gdy chodzi o przetestowanie możliwości fonii tylko w jednym kanale? Na dodatek pojawiły się jedynie "doniesienia prasowe", że nadajnik obsługuje DVB‑T2 i nie ma takiego potwierdzenia w witrynie dostawcy - co jest jednak logiczne, gdy chodzi tylko o testy.

Wygląda na to, że najpraktyczniej będzie zrobić test z tunerem na PC, jak kiedyś, gdy chciałam poznać faktyczny potencjał DAB+. Teraz mogę z laptopem usiąść w miejscu, gdzie jest dobry odbiór sygnału z nadajnika telewizji naziemnej z MUX‑8. Nie sprzyja tylko aura, by usiąść na świeżym powietrzu, a w lokalach są ograniczenia, by się dopasować w optymalny zasięg. W Sopocie przesunięcie anteny o kilka centymetrów powoduje, że jest odbiór różnych nadajników, a chyba tylko jeden obsługuje DBV‑T2. Tuner do tego testu można kupić poniżej 200 zł., ale w pakiecie jest archaiczne oprogramowanie. Znam jego ograniczenia, bo testowałem je wcześniej z tunerem dla DAB+. Dużo starsze oprogramowanie dla droższego sprzętu zapewniało znacznie lepszą jakość dźwięku przy odtwarzaniu muzyki z transmisji DVB‑T. Te różnice można było jednak wyraźniej usłyszeć dopiero przy podłączeniu PC z zestawem audio. W testach z laptopem i słuchawkami możliwości są oczywiście zredukowane, ale daje to jednak szansę dla praktycznego sprawdzenia funkcji.

Inny dostawca tunera ma chyba ciekawsze oprogramowanie, ale nadal brakuje z nim pewności, czy obsługuje Dolby AC‑4. Normalnie powinno być to do rozwiązania przez aktualizację oprogramowania, ale nie mogłem nawet otworzyć danych technicznych na stronie producenta, bo z uporem maniaka jest przekierowanie na informację w j. pol, gdzie brakuje oferty z tunerami. To idiotyczne przekierowanie stawiało na początku pod dużym znakiem zapytania ewentualny zakup tego tunera - co najprawdopodobniej jest zasługą bystrości inaczej urzędników marketingu i zarządzania. Na szczęście korzystający z Internetu z odrobiną zdrowego rozsądku mogą ominąć takie kwiatki, ale może być z tym trudniej w przypadku, gdy chodzi o bezpośrednią aktualizacją z urządzenia RTV.

Okazuję się, że ten potencjalny tuner dla DVB‑T2 z AC‑4 ma nawet polskojęzyczną informację producenta, która jest klasyczną ofertą handlową. Podane jest tam, że obsługuje H.265/HEVC. Szukając dalej w sieci można się dowiedzieć, że najnowszy pakiet sterowników i oprogramowania dla niego jest aż z 2018 roku. Prawdopodobieństwo, że azjatyccy producenci uwzględnili wówczas AC‑4 jest znikome, co nie znaczy jednak, że takiej możliwości nie ma z niezależnymi programami. Miła niespodzianka może być np w PotPlayer lub VLC, ale zagadką pozostaje, czy niezależne oprogramowanie może właściwie rozpoznać funkcje tunera, bo tak nie było z DAB+. Co będzie przydatne w praktyce okaże się dopiero przy testach.

Poszukiwanie rozwiązań ze sprzętem dla telewizji naziemnej wydaje się bezsensowne, gdy przyszłość należy do serwisów internetowych, jak np Apple TV, o którym zostało właśnie podane, że "trafia na telewizory Sony. Już nie tylko LG i Samsung". W przypadku Apple mają renomę "jakościową", co nie jest jednoznaczne, że ich transmisje będą miłe dla ucha bardziej wymagających - chociaż można się nawet spodziewać, że staną się napędem dla popularyzacji AC‑4. Ograniczenia z np popularnym pakietem Orange, który dla telewizora jest tylko "funkcją", wskazują, że efekt końcowy nie musi być zadowalający.

Otwarta struktura PC daje najczęściej więcej możliwości, lecz niektórzy sądzą, że chodzi tu o "zrób to sam" z czasów PRL, gdy niczego nie było. Z tej perspektywy łatwo przez to o niejasność, gdy Wikipedia podaje, że DIY "jest wykonywaniem zwykle na własne potrzeby różnych prac bez pomocy profesjonalistów". Skonfigurowanie sobie PC jest zwykłą oczywistością - i tylko kierunek na muzykę nie stał się jeszcze dostatecznie popularny, bo kiedyś PC był do tego zbyt słaby.

Nie zaszkodzi przez to drobna retrospektywa na konfigurację PC, by odtwarzać muzykę nadawaną w audycji Siesta. Pierwsza poprawa była już z tradycyjnymi transmisjami FM i cyfrowymi filtrami analogowego tunera na PCI. Kolejna była z tunerem na USB dla DAB+. Najlepiej sprawdzała się transmisja internetowa z 192 kbps, która jednak z powodów nietechnicznych zredukowana została do 128 i nie jest już także nadawana w eterze. Jest teraz w stylu oferty Apple TV i na szczęście dobrze się tu sprawdzają możliwości otwartej struktury PC. Chociaż ostatnie zmiany z audycją nie były z powodów biznesowych, to takie są jednak dla struktury, w której teraz zaistniała. Znalazła się przez to w nowym trendzie, gdzie wartość rynkowa producenta gier jest wyższa od spółki państwowej - nawet giganta z branży energetycznej.

Wydawcy muzyki mają także teraz inna strukturę, więc odbiorcy automatycznie dostają od nich inną ofertę.

Podsumowanie

Przygotowanie sprzętu dla optymalnego odtwarzania muzyki nie jest łatwe na bazie PC, ale jeszcze trudniej może być z tym, gdy zdamy się wyłącznie na ofertę RTV z systemami wbudowanymi. Najbardziej praktycznie jest korzystanie z zalet obu ofert.

PS 24 X 2020

Pojawiła się właśnie informacja w komentarzu, że AC‑4 testowane jest w oddzielnym MUX, ale nie trafiłem jeszcze na dalszą informacje na ten temat.

Znalazłem natomiast "Trzymiesięczny test rozpoczęty przez Telewizję Polską (TVP) wykorzystuje nadajniki w Krakowie i Katowicach, aby dotrzeć do sześciu milionów widzów. Działanie to jest pierwszym etapem przejścia na nowy standard nadawania sygnału telewizyjnego DVB‑T2, dający TVP możliwość komercyjnego wykorzystywania technologii dźwięku nowej generacji Dolby AC‑4.". Podany jest tam link do info o testach w 2017 roku z MUX‑TVS.

Nie dałem jednak rady odszukać przeczytanej wcześniej wzmianki na ten temat o nadajniku w Gdańsku, (oprócz tego że "Są jeszcze pozwolenia na PKiN w Warszawie i Gdańsk-Chwaszczyno). Tuner DBV‑T "widzi" w Sopocie 28 kanałów, ale wyświetla zawartość połowy, czyli teoretycznie może być także testowy MUX. Bardziej prawdopodobne jest, że chodzi tu tylko o MUX z 2 różnych nadajników.

Trafiłem przy okazji na ciekawy tekst angielskojęzyczny o AC‑4. Ten sam tekst jest w j.fr., co zwiększa nadzieję, że dla AC‑4 prowadzone są prace z VLC (The project started as a student project at the French École Centrale Paris, in 1996.).

PS 25 X 2020

Znalazłem oficjalną informację, że testy są na MUX‑5, gdzie znajdują się 3 kanały w HEVC: TVP Rozrywka SD, TVP Kultura HD oraz TVP Polonia HD. Podany tam jest także wykaz aktualnych pozwoleń na testową emisję DVB‑T2 TVP i są dla 42 nadajników. Aktualnie testowy multipleks DVB‑T2 nadawany jest z nadajników w Krakowie (Chorągwica) i Katowicach (Kosztowy). TVP otrzymało także koncesje na testowe nadawanie w Warszawie (PKiN) i Gdańsku (Chwaszczyno).

Trafiłem także na notke pt: Czy testy Polsatu w DVB‑T2 zostaną wkrótce rozszerzone o kolejne miasta?

Znalazłem przy okazji dodatkowe potwierdzenie, że VLC może mieć jakieś rozwiązania dla odtwarzania AC‑4 z PC. Wprawdzie nie trafiłem na nic takiego w najnowszej becie, ale w temacie jest wyraźny trop francuski. Może być tu coś innego od standardów preferowanych przez producentów w Azji. Podano, że "Dolby współpracowało także z francuskimi specjalistami od kompresji wideo, ATEME, w celu uruchomienia niezbędnych funkcjonalności w procesie nadawania sygnału TVP Kultura HD z wykorzystaniem kodera ATEME TITAN Live". Na jego temat można przeczytać:

W najnowszej wersji Windows z października 2020 jest w starcie "Rozrywka" i ma "kafelek Dolby Acces" z linkiem do znanej już wcześniej witryny. Nie mam czasu sprawdzić na ile to różni się od wcześniejszych rozdań z np Dolby Digital, ale wskazuje, że plany są poważne.